Olimlar dushanba kunlari hatto ishlamaydiganlarda ham stress kuchayishini tasdiqlashdi

Gonkong universiteti tadqiqotchilari birinchi marta “dushanba tashvishi” o‘ziga xos biologik xususiyatga ega ekanligini aniqlashdi. Eng muhimi, bu odamning ishlashi yoki ishlamasligiga bog‘liq emas. Haftaning boshida stress darajasi bir necha oy davomida yuqori bo‘lib qolishi mumkin, bu esa yurakka jiddiy og‘irlik beradi.

Tadqiqotda 50 yoshdan oshgan 3500 dan ortiq odamlarning “Ko‘p muddatli britancha qarish tadqiqoti” loyihasi ma’lumotlaridan foydalanildi. Ishtirokchilar dushanba kuni anketalarni to‘ldirishdi va uzunligi taxminan ikki santimetr bo‘lgan soch namunalarini topshirishdi – bu oxirgi ikki-uch oy ichida kortizol va kortizon darajasini baholash uchun yetarli.

Ma’lum bo‘lishicha, ayniqsa dushanba kuni tashvishlangan odamlarning sochlarida stress gormonlari konsentratsiyasi sezilarli darajada yuqori bo‘lgan. Va bu ishlaydigan odamlarga ham, nafaqaga chiqqanlarga ham tegishli.

Namunaning 10 foizini tashkil etgan eng “tashvishli” ishtirokchilarda sochlardagi kortizol darajasi qolganlarga qaraganda o‘rtacha 23 foiz yuqori edi. Shu bilan birga, og‘ir yurak xurujlari dushanba kunlari tez-tez sodir bo‘lishi aniqlangan – bu ikki tadqiqot bevosita bog‘liq bo‘lmasa-da, biologik mexanizm bir xil bo‘lishi mumkin.

Olimlar aytganidek, stress gipotalamus-gipofiz-adrenal o‘qni buzadi – bu organizmning tahdidga javob berish uchun javob beradigan asosiy tizim. Agar kortizol uzoq vaqt davomida yuqori bo‘lib qolsa, bu yurak kasalliklari, semirish, tashvish va xotira muammolariga olib kelishi mumkin.

Mualliflarning ta’kidlashicha, kortizolning ko‘payishiga dushanba kunlari sabab bo‘lishi hali isbotlanmagan. Ammo haftaning boshida odam muntazam ravishda tashvishlansa, bu surunkali stressga aylanishi mumkin, deb xabar beradi lifehacker.ru.