Xotira pasayishiga sabab boʻladigan yangi omil aniqlandi
07.09.2024 08:39
Tamaki chekish tufayli tanadagi kadmiyning yuqori darajasi fikrlash va xotira muammolari xavfini oshirishi mumkin. Bu haqda “Neurology” jurnalida chop etilgan tadqiqot yakunlariga bagʻishlangan maqolada batafsil toʻxtalib oʻtildi.
Olimlar oʻrtacha yoshi 64 yoshda boʻlgan fikrlash va xotirada muammosi boʻlmagan ikki ming kishining maʼlumotlarini tahlil qilishdi. Bu jarayonda peshobdagi kadmiy darajasi dastlabki bosqichda tekshirildi. Ishtirokchilar har yili fikrlash va xotira testlarini oʻtkazdilar va bu jarayon oʻrtacha 10 yil davomida kuzatib borildi. Bu vaqt ichida 195 kishida kognitiv buzilishlar yuzaga kelgan.
Tadqiqotchilar butun guruh maʼlumotlarini tahlil qilganda, ular kadmiy darajasi va miya faoliyatining yomonlashishi oʻrtasida hech qanday bogʻliqlik topmadilar. Ammo qora va oq tanli ishtirokchilarni alohida koʻrib chiqilganda, kadmiy darajasi yuqori boʻlgan oq tanli odamlar kognitiv buzilishlarni ikki baravar koʻproq boshdan kechirishlarini aniqlandi. Hammasi boʻlib, kadmiy darajasi yuqori boʻlgan odamlarning 9,2 foizi fikrlash va xotira bilan bogʻliq muammolarga duch kelgan.
Shu bilan birga, tadqiqotchilar xotira va fikrlashning yomonlashuviga olib keladigan boshqa — harakatsiz turmush tarzi, spirtli ichimliklarni isteʼmol qilish va past darajadagi taʼlim kabi xavf omillarini ham hisobga olishdi.
Oq va qora tanlilar oʻrtasidagi farqning mumkin boʻlgan tushuntirishlaridan biri sigaret chekish boʻlishi mumkin. Yaʼni tadqiqotchilar kadmiy miqdori eng yuqori boʻlgan oq tanli odamlarning chekish koʻrsatkichi kadmiy miqdori eng yuqori boʻlgan qora tanlilarga qaraganda ikki baravar yuqori ekanligini aniqladilar.