– Dam olish kunlarida uyqusizlikning oʻrnini toʻldirish yurak kasalliklarini rivojlanish xavfini kamaytirish bilan bogʻliqdir. Ushbu statistik aloqa, ayniqsa, ish kunlarida surunkali uyqusiz boʻlganlar orasida yaqqol namoyon boʻldi, – dedi Pekindagi Milliy yurak markazi tadqiqotchisi Lin Chjanyuy, Yevropa kardiologiya jamiyati (ESC) tomonidan iqtibos keltirgan holda.
Kardiologlar Buyuk Britaniyaning UK BioBank genomik bankining bir qismi sifatida toʻplangan maʼlumotlarni tahlil qilish chogʻida shunday xulosaga kelishdi. Uni yaratishda Britaniya aholisi orasidan bir necha yuz ming koʻngilli ishtirok etdi, oʻz DNK namunalarini taqdim etdi va keng qamrovli tibbiy koʻrikdan oʻtishga va tadqiqotchilarning savollariga javob berishga rozi boʻldi.
Ushbu loyiha doirasida olimlar Buyuk Britaniyaning 90 mingga yaqin UK BioBank ishtirokchilari uchun uyqu davomiyligini iloji boricha aniqroq oʻlchadilar, buning uchun ular koʻngillilarga uzoq vaqt davomida kiyib yurgan maxsus akselerometrlarni berishdi. Xitoylik shifokorlar ushbu maʼlumotlardan uyquning davomiyligi, shuningdek, ish kunlari va dam olish kunlari uyqu tartibi uzoq muddatda (14 yil) yurak va qon tomirlar faoliyatiga qanday taʼsir qilishini baholash uchun foydalanganlar.
Ularning tahlillari shuni koʻrsatdiki, atriyal fibrilatsiya, insult, yurak yetishmovchiligi va koronar arter kasalligining rivojlanish ehtimoli koʻngillilarning dam olish kunlari qancha vaqt qoʻshimcha uyqu oʻtkazganiga kuchli taʼsir qiladi va shu bilan ish kunlarida uyqu yetishmasligini qoplaydi. Oʻrtacha bunday kundalik rejim bilan yurak va qon tomir kasalliklarini rivojlanish xavfi 19-20%ga kamaydi va doimiy uyqusiz odamlar uchun bu foydali taʼsir baʼzi hollarda 30% ga yetdi.
Bu taʼsir, olimlar taʼkidlaganidek, erkaklar va ayollar uchun bir xil darajada xarakterli boʻlib, barcha yon omillar va genetik xususiyatlar hisobga olinsa, u yoʻqolmadi. Bu shuni koʻrsatadiki, ish kunlaridagi uyqusizlikni dam olish kunlarida uzoq vaqt uxlash orqali qoplash yurak va qon tomirlari faoliyatiga foydali taʼsir koʻrsatadi, deydi kardiologlar.