Tantanali marosimda bosh vazir Abdulla Aripov, Afg‘oniston bosh vaziri vazifasini bajaruvchi Abdul G‘ani Barodar, Ozarbayjon bosh vaziri o‘rinbosari Shaxin Mustafayev, Qirg‘iziston iqtisodiyot va savdo vaziri o‘rinbosari Nazarbek Malayev, Qozog‘iston savdo va integratsiya vaziri o‘rinbosari Qayrat Torebayev hamda hukumat vakillari, shuningdek, o‘zbek va afg‘on tomonining yirik ishlab chiqaruvchilari, tadbirlari
ishtirok etdi.
Surxondaryo viloyati hokimligi axborotida ta’kidlanishicha, Airitom free zone O‘zbekiston va Markaziy Osiyodagi birinchi erkin savdo zonasidir. Mazkur erkin savdo zonasi Surxondaryo viloyati Termiz tumanida, O‘zbekiston va Afg‘oniston chegarasida joylashgan bo‘lib, qiymati 70 million dollarni, umumiy maydoni 36 gektarni tashkil etadi.
Hududda Hilton Garden Inn mehmonxonasi, Akfa Medline zamonaviy tibbiyot klinikasi, Central Asia University biznes maktabi, yirik savdo va xizmat ko‘rsatish markazi, restoranlar, xostel hamda yiliga 900 ming tonna yuk aylanmasi quvvatiga ega logistika markazi hamda ishlab chiqarish korxonalari jamlangan.
Xalqaro ekspert va mutaxassislar fikriga ko‘ra Airitom free zone erkin savdo zonasiga yiliga 1,5 million tashrif buyuruvchilar kelishi hamda yillik savdo aylanmasi qariyb 1 mlrd dollarga yetkazish salohiyati mavjudligini qayd etishgan. Shuningdek, zonada barcha davlat fuqarolarining 15 kun davomida O‘zbekistonga kirish vizasini rasmiylashtirmasdan kirish va chiqish imkoniyati, savdo va xizmatlarni sotishda multivalyuta tizimi va markaz hududiga keluvchi tovarlarni “bojxona to‘lovlarisiz” joylashtirish rejimi joriy etilgan.
Tantanali tadbirda Abdulla Aripov va Afg‘oniston muvaqqat hukumati rahbari vazifasini bajaruvchi Abdul G‘ani Barodar so‘zga chiqib, xalqaro erkin savdo zonasi nafaqat ikki mamlakat, balki, Markaziy Osiyo davlatlari o‘rtasida savdo-iqtisodiy aloqalarni yanada rivojlantirish, o‘zaro tovar almashishda muhim zonaga aylanishini hamda Karachi—Termiz—Toshkent—Qozog‘iston—Rossiya yangi transport koridorining muhim uchastkasi bo‘lib, Hind okeaniga chiqish imkonini berishini ta’kidladi.
Termiz xalqaro savdo markazi prezidentning 2020-yil 12-noyabrdagi farmoniga muvofiq tashkil etildi. 2021-yilda Shavkat Mirziyoyev ushbu markaz bosh rejasi bilan tanishgandi. Xalqaro savdo markazining yillik savdo aylanmasi 500 million dollar, xizmatlar hajmi 10 million dollar bo‘lishi hisob-kitob qilingandi.
2024-yilning may oyida “Termiz xalqaro savdo markazi” erkin savdo zonasi faoliyatini yo‘lga qo‘yish va rivojlantirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlarga oid prezident qarori qabul qilindi. Unga ko‘ra, tadbirkorlik subyektlariga Afg‘oniston fuqarolari, chet el fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarni mehnat faoliyatini amalga oshirish huquqi uchun tasdiqnoma olmasdan mehnat shartnomalari asosida ishga qabul qilishga ruxsat beriladi.
Afg‘oniston va Pokiston fuqarolariga savdo do‘konlari, xizmat ko‘rsatish va ishlab chiqarish uchun mo‘ljallangan bino va inshootlarni ijaraga olish, shuningdek, istisno tariqasida, mulk huquqi bilan sotib olish huquqi beriladi.
O‘zbekiston fuqarolari, chet el fuqarolari, shuningdek, fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar markaz hududiga shaxsini tasdiqlovchi hujjat asosida nazorat-o‘tkazish punktlarida belgilangan tartibda tekshiruvdan o‘tkazilgandan so‘ng kiritiladi hamda ularga markaz hududida tashkil etilgan barcha xizmatlardan foydalanish imkoniyati yaratiladi.
