Operatsiya paytida musiqa tinglash narkozga bo‘lgan talabni kamaytiradi — tadqiqot

Hindistonning Lok Nayak shifoxonasi va Maulana Azad tibbiyot kollejida laparoskopik xolesistektomiya (o‘t pufagini olib tashlash bo‘yicha standart operatsiya) o‘tkazilgan bemorlar ustida o‘tkazilgan ushbu tadqiqot Music and Medicine jurnalida chop etildi. Tadqiqotda 2023-yil mart oyidan 2024-yil yanvar oyigacha bo‘lgan davrda 18 yoshdan 65 yoshgacha bo‘lgan 56 nafar bemor kuzatilgan. Tadqiqotning asosiy maqsadi narkoz miqdorini kamaytirish va operatsiya oldi stressini pasaytirish edi.

Narkozga ehtiyoj keskin kamaydi

O‘t pufagini olib tashlash operatsiyasi odatda bir soatdan kam davom etadi va bemorni uxlatish, og‘riqni bloklash hamda mushaklarni bo‘shashtirish uchun besh-olti xil dorilardan foydalaniladi. Barcha 56 nafar bemorga bir xil narkoz majmuasi (ko‘ngil aynishiga qarshi dori, tinchlantiruvchi vosita, fentanil, propofol va mushak relaksanti) berilgan.

Tadqiqotda barcha bemorlarga shovqinni to‘suvchi quloqchinlar taqilgan, biroq faqat bir guruhga musiqa eshittirilgan. Bemorlar hind instrumental musiqasidan (nay yoki pianino) birini tanlagan, ularning ko‘pchiligi tinchlantiruvchi va ruhlantiruvchi ohanglari sababli Hindistonning Yaman va Kirvani ragalarini o‘z ichiga olgan nay kompozitsiyasini tanlagan.

Musiqa tinglagan bemorlarga, hushni yo‘qotishni ta’minlaydigan asosiy vena ichiga yuboriladigan narkoz vositasi propofol sezilarli darajada kamroq kerak bo‘lgan. O‘rtacha hisobda, ular soatiga tana vaznining har bir kilogrammiga 6,7 milligram propofol talab qilgan, nazorat guruhida esa bu ko‘rsatkich 7,86 milligramni tashkil etgan. Bu statistik jihatdan katta farqdir.

Musiqa guruhidagi bemorlarga, operatsiya vaqtida qon bosimi yoki yurak urishi tezlashganda qo‘llanadigan opioid og‘riq qoldiruvchi dori fentanilning qo‘shimcha dozalari ham zarur bo‘lmagan.

Stress darajasi va tiklanish

Eng muhimi, musiqa tinglagan bemorlarda jarrohlikka nisbatan fiziologik stress javobi – qondagi kortizol darajasi orqali o‘lchanganda – sezilarli darajada past bo‘lgan. Operatsiyadan keyin nazorat guruhida kortizol darajasi o‘rtacha 536 millilitrga ko‘tarilgan bo‘lsa, musiqa tinglagan guruhda o‘rtacha 417 millilitrni tashkil etgan. Qolaversa, musiqa tinglagan bemorlar narkozdan nisbatan osonroq uyg‘ongan va tezroq tuzalib ketgan.